Synthetische edelstenen, imitaties en verfraaiingen.
Behalve de door de natuur gevormde edelstenen bestaan er sinds het einde van de 19e eeuw ook de synthetische edelstenen. Deze zijn kunstmatig gemaakt en hebben ongeveer dezelfde chemische en natuurkundige eigenschappen als de natuurlijke stenen.
Men moet deze meestal toch waardevolle synthetische edelstenen niet verwarren met de zgn. imitaties, want dit is namaak met behulp van ander materiaal, vooral glas of kunsthars. Deze hebben dan ook geheel andere chemische en natuurkundige eigenschappen. Alleen wat het uiterlijk betreft, zoals kleur, glans en bepaalde lichteffecten, lijken ze op echte edelstenen.
Veel mensen kunnen zich om financiële redenen geen edelstenen veroorloven, maar willen wel glanzende stenen voor sierdoeleinden gebruiken. Daarom zijn er voor deze mensen al sinds mensenheugenis allerlei verschillende nabootsingen. Bij de nabootsingen kunnen we onderscheid maken tussen stenen uit vreemd materiaal, de zogenaamde imitaties, samengestelde stenen en synthetische edelstenen.
Imitaties Vooral glas en glazuur, porselein, kunsthars en allerlei plastics worden gebruikt voor het maken van imitaties. Het kleurige uiterlijk wordt vaak zeer goed geïmiteerd. De fysische eigenschappen van imitaties zijn echter zeer verschillend van die van echte edelstenen. Daaraan zijn de nabootsingen gewoonlijk ook te herkennen, meestal al aan de andere hardheid en de verschillende dichtheid. Zolang de nabootsingen eerlijk benoemd worden, kan niemand er iets tegen in brengen. Zodra ze echter als echt worden aangeboden geldt het als bedrog. Imitaties maken een wezenlijk deel uit van de sieraden in de mode.
Samengestelde stenen Hiertoe behoren de uit twee delen bestaande doubletten en de uit drie delen samengestelde tripletten. De boven-en / of onderkant bestaat uit echte edelstenen die met lijm aan elkaar zijn gekit, maar kan ook uit geverfd glas bestaan. Als er een dunne laag echte edelsteen als bescherming over een doublet ligt dan spreken we van een triplet. Doubletten en tripletten zijn bedoeld als imitaties van duurdere edelstenen. Zorgvuldig samengestelde stenen zijn lastig te herkennen, vooral als ze in een sieraad zijn gevat en de naad in de vatting ligt. Vaak kan men de lijm plek met een loep of onder een microscoop herkennen. Soms kan men ook gebruik maken van oplosmiddelen als aceton of alcohol. Ook kan men de lijmlaag zichtbaar maken met behulp van Uv-licht.
Tegenwoordig kan men alle edelstenen synthetisch, dat wil zeggen kunstmatig, namaken. Dergelijke edelstenen lijken zeer goed op natuurlijke edelstenen, ook wat betreft hun kristalstructuur, de chemische samenstelling en de fysische eigenschappen. Sinds 1953 bestaan er ook synthetische edelstenen die helemaal geen natuurlijk voorbeeld hebben. Ze hebben echter bijzondere optische eigenschappen en worden vooral gebruikt als vervangers van diamant. De meeste kunstmatig nagemaakte edelstenen zijn goedkoper dan de natuurlijke edelstenen. De synthetisch samengestelde edelstenen worden niet tot de imitaties gerekend, maar worden naast de natuurlijke edelstenen als een afzonderlijke groep beschouwd. In de handel moeten ze steeds als synthetisch worden benoemd. Voor de leek is het bijna onmogelijk om onderscheid te maken tussen synthetische en natuurlijke edelstenen. Zelfs de vakman heeft er vaak problemen mee. Soms kan alleen met speciale apparatuur worden uitgemaakt of een steen echt of synthetisch is.
Verfraaiingen Omdat de meeste edelstenen zo geliefd zijn vanwege hun kleuren, zijn er ook methoden ontwikkeld om minder fraaie kleuren te verbeteren of volledig te veranderen. Door verhitten (het zogenaamde branden), bestralen met Röntgen- of radiumstralen en sinds kort ook beschieting met elementaire deeltjes kunnen de kleuren van mineralen natuurgetrouw veredeld worden. De op deze manier verkregen kleuren behoeven echter niet bestendig te zijn. Vaak verbleken ze na enige tijd, er kunnen lelijke vlekken ontstaan of de oorspronkelijke kleur komt weer terug. Bij poreuze edelstenen (zoals lapis lazuli, turkoois, parels en agaat) kunnen verfraaiingen worden aangebracht door inkleuren en door het inbrengen van vulmateriaal. Bij echte edelstenen is dit onmogelijk.
Het is in de handel verplicht om alle kunstmatig aangebrachte kleurveranderingen aan te geven, met uitzondering van gebrande stenen en gekleurde agaten.
De verleiding is groot om vervalsingen op de markt te brengen. Zo worden wel doubletten, tripletten en synthetische edelstenen als natuurlijke edelstenen verkocht. De trucs die daarbij worden gehanteerd worden steeds geraffineerder.
Behalve de door de natuur gevormde edelstenen bestaan er sinds het einde van de 19e eeuw ook de synthetische edelstenen. Deze zijn kunstmatig gemaakt en hebben ongeveer dezelfde chemische en natuurkundige eigenschappen als de natuurlijke stenen.
Men moet deze meestal toch waardevolle synthetische edelstenen niet verwarren met de zgn. imitaties, want dit is namaak met behulp van ander materiaal, vooral glas of kunsthars. Deze hebben dan ook geheel andere chemische en natuurkundige eigenschappen. Alleen wat het uiterlijk betreft, zoals kleur, glans en bepaalde lichteffecten, lijken ze op echte edelstenen.
Veel mensen kunnen zich om financiële redenen geen edelstenen veroorloven, maar willen wel glanzende stenen voor sierdoeleinden gebruiken. Daarom zijn er voor deze mensen al sinds mensenheugenis allerlei verschillende nabootsingen. Bij de nabootsingen kunnen we onderscheid maken tussen stenen uit vreemd materiaal, de zogenaamde imitaties, samengestelde stenen en synthetische edelstenen.
Imitaties Vooral glas en glazuur, porselein, kunsthars en allerlei plastics worden gebruikt voor het maken van imitaties. Het kleurige uiterlijk wordt vaak zeer goed geïmiteerd. De fysische eigenschappen van imitaties zijn echter zeer verschillend van die van echte edelstenen. Daaraan zijn de nabootsingen gewoonlijk ook te herkennen, meestal al aan de andere hardheid en de verschillende dichtheid. Zolang de nabootsingen eerlijk benoemd worden, kan niemand er iets tegen in brengen. Zodra ze echter als echt worden aangeboden geldt het als bedrog. Imitaties maken een wezenlijk deel uit van de sieraden in de mode.
Samengestelde stenen Hiertoe behoren de uit twee delen bestaande doubletten en de uit drie delen samengestelde tripletten. De boven-en / of onderkant bestaat uit echte edelstenen die met lijm aan elkaar zijn gekit, maar kan ook uit geverfd glas bestaan. Als er een dunne laag echte edelsteen als bescherming over een doublet ligt dan spreken we van een triplet. Doubletten en tripletten zijn bedoeld als imitaties van duurdere edelstenen. Zorgvuldig samengestelde stenen zijn lastig te herkennen, vooral als ze in een sieraad zijn gevat en de naad in de vatting ligt. Vaak kan men de lijm plek met een loep of onder een microscoop herkennen. Soms kan men ook gebruik maken van oplosmiddelen als aceton of alcohol. Ook kan men de lijmlaag zichtbaar maken met behulp van Uv-licht.
Tegenwoordig kan men alle edelstenen synthetisch, dat wil zeggen kunstmatig, namaken. Dergelijke edelstenen lijken zeer goed op natuurlijke edelstenen, ook wat betreft hun kristalstructuur, de chemische samenstelling en de fysische eigenschappen. Sinds 1953 bestaan er ook synthetische edelstenen die helemaal geen natuurlijk voorbeeld hebben. Ze hebben echter bijzondere optische eigenschappen en worden vooral gebruikt als vervangers van diamant. De meeste kunstmatig nagemaakte edelstenen zijn goedkoper dan de natuurlijke edelstenen. De synthetisch samengestelde edelstenen worden niet tot de imitaties gerekend, maar worden naast de natuurlijke edelstenen als een afzonderlijke groep beschouwd. In de handel moeten ze steeds als synthetisch worden benoemd. Voor de leek is het bijna onmogelijk om onderscheid te maken tussen synthetische en natuurlijke edelstenen. Zelfs de vakman heeft er vaak problemen mee. Soms kan alleen met speciale apparatuur worden uitgemaakt of een steen echt of synthetisch is.
Verfraaiingen Omdat de meeste edelstenen zo geliefd zijn vanwege hun kleuren, zijn er ook methoden ontwikkeld om minder fraaie kleuren te verbeteren of volledig te veranderen. Door verhitten (het zogenaamde branden), bestralen met Röntgen- of radiumstralen en sinds kort ook beschieting met elementaire deeltjes kunnen de kleuren van mineralen natuurgetrouw veredeld worden. De op deze manier verkregen kleuren behoeven echter niet bestendig te zijn. Vaak verbleken ze na enige tijd, er kunnen lelijke vlekken ontstaan of de oorspronkelijke kleur komt weer terug. Bij poreuze edelstenen (zoals lapis lazuli, turkoois, parels en agaat) kunnen verfraaiingen worden aangebracht door inkleuren en door het inbrengen van vulmateriaal. Bij echte edelstenen is dit onmogelijk.
Het is in de handel verplicht om alle kunstmatig aangebrachte kleurveranderingen aan te geven, met uitzondering van gebrande stenen en gekleurde agaten.
De verleiding is groot om vervalsingen op de markt te brengen. Zo worden wel doubletten, tripletten en synthetische edelstenen als natuurlijke edelstenen verkocht. De trucs die daarbij worden gehanteerd worden steeds geraffineerder.
