Schematische indeling van het leven
Al wat leeft en heeft geleefd kan worden onderverdeeld in twee groepen:
De Procaryota, ééncellige organismen zonder kernmembraan en de Eucaryota, één- en méércellige organismen met kernmembraan.
Voorts worden de Procaryota en de Eucaryota onderverdeeld in vijf zgn. Koninkrijken:
Rijk I Monera (ééncellige organismen zonder kernmembraan)
Rijk II Protista (ééncellige organismen met kernmembraan)
Rijk III Fungi (schimmels)
Rijk IV Plantae (plantenrijk)
Rijk V Animalia (dierenrijk)
De Procaryota omvatten Rijk I en de Eucaryota omvatten Rijk II, III, IV en V.
Vervolgens kunnen de Rijken worden onderverdeeld volgens een classificatiesysteem in Afdelingen, Stammen, Klassen, Ordes, Families, Geslachten en Soorten (zie het schema).
Op de volgende pagina’s (via de links) volgt een, sterk vereenvoudigde, schematische indeling van de vijf Rijken met de Nederlandse benaming voor de onderverdeling. Deze indeling is nimmer compleet daar deze permanent onderhevig is aan veranderingen door nieuwe vondsten, nieuwe inzichten maar vooral ook door verschil van mening over de indeling der soorten.
Linnaeus publiceerde in 1735 zijn 2 rijken systeem: dieren en planten. Daarna volgde in 1866 het 3 rijken systeem van Haeckel. Vervolgens indelingen in 2 domeinen, 4 rijken, 5 rijken, 6 rijken, 3 domeinen, 2 domeinen en 6 rijken, en als laatste en meest moderne een indeling in 3 domeinen, 5 supergroepen en 22 rijken. In deze laatste indeling vallen b.v. de vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren in één stam: Craniata. Ook in deze indeling zijn nog veel zaken onzeker, waarna een herziening weer aan de orde is.
De meesten onder ons hanteren het 5 rijken systeem vanwege de overzichtelijkheid en toegankelijkheid. En omdat de meeste publicaties hier vanuit gaan.
Vele fossielen zijn zo uniek van samenstelling dat een indeling, in welk systeem dan ook, een punt van discussie is. Dit is b.v. het geval met de fossielen uit het Ediacarium (630-542 miljoen jaar geleden) met name die uit Namibië en Newfoundland waar zij als eerste zijn aangetroffen. Hun plaats en rol in de evolutie is nog niet helemaal duidelijk. Er is geen enkel vergelijkingsmateriaal tussen deze fossielen en de hedendaagse wereld.
Voor meer informatie : Ediacarische biota.
Ook in de Burgess Shale zijn fossielen gevonden die nog niet zijn ingedeeld.
Voor meer informatie hierover: Burgess Shale.
Classificatiesysteem
R Regnum (Rijk)
R? Subregnum (Onderrijk)
D Divisio (Afdeling)
Ph Phylum (Stam)
Ph? Subphylum (Onderstam)
C! Superclassis (Superklasse)
C Classis (Klasse)
C? Subclassis (Onderklasse)
O! Superordo (Superorde)
O Ordo (Orde)
O? Subordo (Onderorde)
F! Superfamilia (Superfamilie)
F Familia (Familie)
F? Subfamilia (Onderfamilie)
G Genus (Geslacht)
S Species (Soort)
Ook de uitgangen van de taxonomische nomenclatuur liggen enigszins vast, hoewel deze mede afhankelijk is van de code die toegepast wordt:
Klasse uitgang: a v.b. Trilobita
Orde uitgang: ida v.b. Phacopida
Onderorde uitgang: ina v.b. Phacopina
Superfamilie uitgang: aceae v.b. Phacopaceae
Familie uitgang: idae v.b. Phacopidae
Onderfamilie uitgang: inae v.b. Phacopinae
Geslacht Phacops
Soort rana
Ondersoort milleri
Maar ook hier komen afwijkingen voor bij de indeling. Zo eindigt bij de één de Superfamilie op aceae en bij de ander op idea. Ook ida en idea worden gebruikt voor Orde. Daarbij komen de indelingen zelf nogal eens naar de mening van de auteur er anders uit te zien: waar de een het heeft over een Orde, is dit bij de ander een Superfamilie.