Porifera (sponzen)
Sponzen zijn dieren die in het water leven. Ze bestaan meestal uit een peer- of eivormig lichaam met aan de onderzijde een steel die vastzit op het koraalrif of op andere gesteenten in de zee. Sponzen hebben zuurstofrijk, schoon en helder stromend water nodig om te leven. Hun voedsel, dat voornamelijk uit micro-organismen van niet meer levende planten en dieren bestaat, halen ze uit hun directe omgeving. Slechts een klein aantal heeft zich aangepast aan zoet water.
Sponzen kwamen al voor in het Cambrium (505 milj. jaar) en maken nog steeds deel uit van de huidige fauna. Vele sponzen hebben die tijdspanne bijna onveranderd doorgebracht. Hun hoogtepunt van ontwikkeling was in de Jura-tijd. Uit deze periode zijn grote sponsriffen bekend o.a. bij Nattheim in Beieren (Duitsland). Fossiele reuze-sponzen komen voor in Franken (Duitsland). De zogenaamde Tellerschwam heeft een diameter van 50 tot ruim 100 cm. Een andere bekende vindplaats is Paulmy in Frankrijk. Hier vindt men veel Siphoniasoorten uit het Krijt (Senoon).
In Nederland kan men echter ook sponzen vinden. Met name in de omgeving van Sibculo uit het Siluur (430 milj. jaar), bijvoorbeeld de tulpvormige Astylospongia. Deze sponzen zijn in de ijstijden vanuit Scandinavië met het ijs meegevoerd naar onze omgeving.
Sponzen zijn dieren die in het water leven. Ze bestaan meestal uit een peer- of eivormig lichaam met aan de onderzijde een steel die vastzit op het koraalrif of op andere gesteenten in de zee. Sponzen hebben zuurstofrijk, schoon en helder stromend water nodig om te leven. Hun voedsel, dat voornamelijk uit micro-organismen van niet meer levende planten en dieren bestaat, halen ze uit hun directe omgeving. Slechts een klein aantal heeft zich aangepast aan zoet water.
Sponzen kwamen al voor in het Cambrium (505 milj. jaar) en maken nog steeds deel uit van de huidige fauna. Vele sponzen hebben die tijdspanne bijna onveranderd doorgebracht. Hun hoogtepunt van ontwikkeling was in de Jura-tijd. Uit deze periode zijn grote sponsriffen bekend o.a. bij Nattheim in Beieren (Duitsland). Fossiele reuze-sponzen komen voor in Franken (Duitsland). De zogenaamde Tellerschwam heeft een diameter van 50 tot ruim 100 cm. Een andere bekende vindplaats is Paulmy in Frankrijk. Hier vindt men veel Siphoniasoorten uit het Krijt (Senoon).
In Nederland kan men echter ook sponzen vinden. Met name in de omgeving van Sibculo uit het Siluur (430 milj. jaar), bijvoorbeeld de tulpvormige Astylospongia. Deze sponzen zijn in de ijstijden vanuit Scandinavië met het ijs meegevoerd naar onze omgeving.
Stam Porifera (sponzen)
Klasse Demospongea (Cambrium-recent)
Orde Hadromerida (Cambrium-recent)
Familie Clionidae (boorsponzen)
Geslacht+Soort Cliona celata (Grant, 1826)
Orde Epipolasida (Cambrium-recent)
Familie Choiidae
Geslacht+Soort Choia carteri (Walcott, 1920)
Orde Lithistida (steensponzen) (Cambrium-recent)
Onderorde Rhizomorina (Cambrium-recent)
Familie Scytaliidae
Geslacht+Soort Stachyspongia spica (Roemer, 1864)
Familie Chonellidae
Geslacht+Soort Platychonia vagans (Quenstedt, 1858)
Familie Cnemidiastridae
Geslacht+Soort Cnemidiastrum stellatum (Goldfuss, 1833)
Familie Jereopsiidae
Geslacht+Soort Hyalotragos rugosum (Münster)
Geslacht+Soort Hyalotragos patella (Goldfuss, 1833)
Onderorde Megamorina (Cambrium-recent)
Familie Isoraphiniidae
Geslacht+Soort Isoraphinia texta (Römer, 1864)
Onderorde Orchocladina (Cambrium-Perm)
Familie Anthaspidellidae
Geslacht+Soort Aulocopium aurantium (Oswald, 1850)
Geslacht+Soort Archaeoscyphia baltica (van Kempen, 1978)
Geslacht+Soort Calycocoelia typicalis (Bassler, 1927)
Onderorde Tetracladina (Ordovicium-recent)
Familie Hallirhoidae
Geslacht+Soort Siphonia pyriformis (Goldfuss)
Geslacht+Soort Phymatella tuberosa (Quenstedt)
Familie Chenendoporidae
Geslacht+Soort Chenendopora gratiosa (Courtiller)
Familie Aulaxiniidae
Geslacht+Soort Aulaxinia sulcifera (Römer, 1864)
Familie Plinthosellidae
Geslacht+Soort Plinthosella squamosa (Zittel)
Familie Jereidae
Geslacht+Soort Jerea pyriformis (Lamouroux, 1821)
Familie Discodermiidae
Geslacht+Soort Discodermia agariciformis
Onderorde Eutaxicladina (Ordovicium-recent)
Familie Hindiidae
Geslacht+Soort Hindia fibrosa (Roemer, 1860)
Onderorde Anomocladina
Onderorde Sphaerocladina (Ordovicium-recent)
Familie Astylospongiidae
Geslacht+Soort Astylospongia praemorsa (Goldfuss, 1826)
Geslacht+Soort Caryospongia juglans (Quenstedt, 1878)
Geslacht+Soort Caryospongia diadema (Klöden, 1834)
Geslacht+Soort Carpospongia globosa (Eichwald, 1830)
Familie Cylindrophymatidae
Geslacht+Soort Melonella radiata (Quenstedt, 1858)
Geslacht+Soort Cylindrophyma milleporata (Goldfuss, 1833)
Orde Carnosida
Orde Choristida
Orde Keratosida
Orde Haplosclerida
Orde Poecilosclerida
Klasse Calcarea (Cambrium-recent)
Orde Solenida
Orde Lebetida
Orde Thalamida
Orde Heteractinida
Orde Pharetronida (Perm-recent)
Onderorde Chalarina (Perm-recent)
Familie Stellispongiidae
Geslacht+Soort Stellispongia pisiformis (Goldfuss, 1826)
Geslacht+Soort Stellispongia semiglobus (Quenstedt)
Geslacht+Soort Synopella pulvinaria (Goldfuss, 1826)
Geslacht+Soort Limnorea mammillosa (Lamouroux)
Geslacht+Soort Epitheles rotula (Quenstedt)
Geslacht+Soort Epitheles hemisphaericum (Goldfuss, 1833)
Familie Elasmostomatidae
Geslacht+Soort Elasmostoma helvelloides (Lamouroux)
Familie Discocoeliidae
Geslacht+Soort Peronidella radiciformis (Quenstedt)
Familie Lelapiidae
Geslacht+Soort Corynella lycoperdioides (Lamouroux)
Onderorde Stereina (Jura-recent)
Familie Porosphaeridae
Geslacht+Soort Porosphaera globularis (Phillips, 1829)
Orde Thalamida (Onder-Carboon-recent)
Familie Barroisiidae
Geslacht+Soort Barroisia anastomosans (Mantell)
Orde Heteractinida (Onder-Cambrium-Carboon)
Familie Asteractinellidae
Geslacht+Soort Wewokella solida (Girty, 1912)
Klasse Sclerospongiae (Cambrium-recent)
Orde Ceratoporellida
Orde Stromatoporoidea (Cambrium-recent)
Familie Stromatoporidae
Geslacht+Soort Parallellostroma sp.
Familie?
Geslacht+Soort Stromatopora concentrica
Geslacht+Soort Clathrodictyon sp.
Geslacht+Soort Actinostroma sp.
Orde Merliida
Orde Tabulospongida (Ordovicium-recent)
Familie Favositidae
Geslacht+Soort Favosites sp.
Familie Heliolitidae
Geslacht+Soort Heliolites sp.
Klasse Hexactinellida (glassponzen) (Cambrium-recent)
Orde Lyssakida (Cambrium-recent)
Familie Euplectellidae
Geslacht+Soort Euplectella aspergillum
Familie Protospongiidae
Geslacht+Soort Protospongia sp.
Orde Lychniskida (Jura-recent)
Familie Ventriculitidae
Geslacht+Soort Ventriculites radiatus (Mantell, 1822)
Geslacht+Soort Rhizopterion cervicornis (Zittel, 1878)
Geslacht+Soort Pachyteichisma lamellosa (Goldfuss)
Geslacht+Soort Pachyteichisma lopas (Quinstedt)
Geslacht+Soort Trochobolus texatus (Goldfuss)
Familie Polyblastidiidae
Geslacht+Soort Polyblastidium racemosum (Smith)
Familie Coeloptychiidae
Geslacht+Soort Coeloptychium agaricoides (Goldfuss, 1833)
Familie Cypelliidae
Geslacht+Soort Cypellia prolifera (Quenstedt)
Geslacht+Soort Cypellia rugosa (Goldfuss, 1833)
Familie Coscinoporidae
Geslacht+Soort Coscinopora infundibuliformis (Goldfuss, 1833)
Geslacht+Soort Coscinopora macropa (Goldfuss, 1826)
Familie Callodictyidae
Geslacht+Soort Sporadoscinia micrommata (Römer, 1841)
Familie Becksiidae
Geslacht+Soort cf. Plocoscyphia meandrina (Reuss, 1846)
Orde Dictyida (Ordovicium-recent)
Familie Staurodermatidae
Geslacht+Soort Tremadictyon reticulatum (Goldfuss, 1833)
Familie Leptophragmatidae
Geslacht+Soort Laocaetis parallela (Goldfuss)
Familie Pleurostomatidae
Geslacht+Soort Guettardiscyphia stellata (Michelin, 1847)
Familie Botryasellidae
Geslacht+Soort Verrucocoelia verrucosa (Goldfuss, 1833)
Geslacht+Soort Sporadopyle obliqua (Goldfuss, 1833)
Klasse Demospongea (Cambrium-recent)
Orde Hadromerida (Cambrium-recent)
Familie Clionidae (boorsponzen)
Geslacht+Soort Cliona celata (Grant, 1826)
Orde Epipolasida (Cambrium-recent)
Familie Choiidae
Geslacht+Soort Choia carteri (Walcott, 1920)
Orde Lithistida (steensponzen) (Cambrium-recent)
Onderorde Rhizomorina (Cambrium-recent)
Familie Scytaliidae
Geslacht+Soort Stachyspongia spica (Roemer, 1864)
Familie Chonellidae
Geslacht+Soort Platychonia vagans (Quenstedt, 1858)
Familie Cnemidiastridae
Geslacht+Soort Cnemidiastrum stellatum (Goldfuss, 1833)
Familie Jereopsiidae
Geslacht+Soort Hyalotragos rugosum (Münster)
Geslacht+Soort Hyalotragos patella (Goldfuss, 1833)
Onderorde Megamorina (Cambrium-recent)
Familie Isoraphiniidae
Geslacht+Soort Isoraphinia texta (Römer, 1864)
Onderorde Orchocladina (Cambrium-Perm)
Familie Anthaspidellidae
Geslacht+Soort Aulocopium aurantium (Oswald, 1850)
Geslacht+Soort Archaeoscyphia baltica (van Kempen, 1978)
Geslacht+Soort Calycocoelia typicalis (Bassler, 1927)
Onderorde Tetracladina (Ordovicium-recent)
Familie Hallirhoidae
Geslacht+Soort Siphonia pyriformis (Goldfuss)
Geslacht+Soort Phymatella tuberosa (Quenstedt)
Familie Chenendoporidae
Geslacht+Soort Chenendopora gratiosa (Courtiller)
Familie Aulaxiniidae
Geslacht+Soort Aulaxinia sulcifera (Römer, 1864)
Familie Plinthosellidae
Geslacht+Soort Plinthosella squamosa (Zittel)
Familie Jereidae
Geslacht+Soort Jerea pyriformis (Lamouroux, 1821)
Familie Discodermiidae
Geslacht+Soort Discodermia agariciformis
Onderorde Eutaxicladina (Ordovicium-recent)
Familie Hindiidae
Geslacht+Soort Hindia fibrosa (Roemer, 1860)
Onderorde Anomocladina
Onderorde Sphaerocladina (Ordovicium-recent)
Familie Astylospongiidae
Geslacht+Soort Astylospongia praemorsa (Goldfuss, 1826)
Geslacht+Soort Caryospongia juglans (Quenstedt, 1878)
Geslacht+Soort Caryospongia diadema (Klöden, 1834)
Geslacht+Soort Carpospongia globosa (Eichwald, 1830)
Familie Cylindrophymatidae
Geslacht+Soort Melonella radiata (Quenstedt, 1858)
Geslacht+Soort Cylindrophyma milleporata (Goldfuss, 1833)
Orde Carnosida
Orde Choristida
Orde Keratosida
Orde Haplosclerida
Orde Poecilosclerida
Klasse Calcarea (Cambrium-recent)
Orde Solenida
Orde Lebetida
Orde Thalamida
Orde Heteractinida
Orde Pharetronida (Perm-recent)
Onderorde Chalarina (Perm-recent)
Familie Stellispongiidae
Geslacht+Soort Stellispongia pisiformis (Goldfuss, 1826)
Geslacht+Soort Stellispongia semiglobus (Quenstedt)
Geslacht+Soort Synopella pulvinaria (Goldfuss, 1826)
Geslacht+Soort Limnorea mammillosa (Lamouroux)
Geslacht+Soort Epitheles rotula (Quenstedt)
Geslacht+Soort Epitheles hemisphaericum (Goldfuss, 1833)
Familie Elasmostomatidae
Geslacht+Soort Elasmostoma helvelloides (Lamouroux)
Familie Discocoeliidae
Geslacht+Soort Peronidella radiciformis (Quenstedt)
Familie Lelapiidae
Geslacht+Soort Corynella lycoperdioides (Lamouroux)
Onderorde Stereina (Jura-recent)
Familie Porosphaeridae
Geslacht+Soort Porosphaera globularis (Phillips, 1829)
Orde Thalamida (Onder-Carboon-recent)
Familie Barroisiidae
Geslacht+Soort Barroisia anastomosans (Mantell)
Orde Heteractinida (Onder-Cambrium-Carboon)
Familie Asteractinellidae
Geslacht+Soort Wewokella solida (Girty, 1912)
Klasse Sclerospongiae (Cambrium-recent)
Orde Ceratoporellida
Orde Stromatoporoidea (Cambrium-recent)
Familie Stromatoporidae
Geslacht+Soort Parallellostroma sp.
Familie?
Geslacht+Soort Stromatopora concentrica
Geslacht+Soort Clathrodictyon sp.
Geslacht+Soort Actinostroma sp.
Orde Merliida
Orde Tabulospongida (Ordovicium-recent)
Familie Favositidae
Geslacht+Soort Favosites sp.
Familie Heliolitidae
Geslacht+Soort Heliolites sp.
Klasse Hexactinellida (glassponzen) (Cambrium-recent)
Orde Lyssakida (Cambrium-recent)
Familie Euplectellidae
Geslacht+Soort Euplectella aspergillum
Familie Protospongiidae
Geslacht+Soort Protospongia sp.
Orde Lychniskida (Jura-recent)
Familie Ventriculitidae
Geslacht+Soort Ventriculites radiatus (Mantell, 1822)
Geslacht+Soort Rhizopterion cervicornis (Zittel, 1878)
Geslacht+Soort Pachyteichisma lamellosa (Goldfuss)
Geslacht+Soort Pachyteichisma lopas (Quinstedt)
Geslacht+Soort Trochobolus texatus (Goldfuss)
Familie Polyblastidiidae
Geslacht+Soort Polyblastidium racemosum (Smith)
Familie Coeloptychiidae
Geslacht+Soort Coeloptychium agaricoides (Goldfuss, 1833)
Familie Cypelliidae
Geslacht+Soort Cypellia prolifera (Quenstedt)
Geslacht+Soort Cypellia rugosa (Goldfuss, 1833)
Familie Coscinoporidae
Geslacht+Soort Coscinopora infundibuliformis (Goldfuss, 1833)
Geslacht+Soort Coscinopora macropa (Goldfuss, 1826)
Familie Callodictyidae
Geslacht+Soort Sporadoscinia micrommata (Römer, 1841)
Familie Becksiidae
Geslacht+Soort cf. Plocoscyphia meandrina (Reuss, 1846)
Orde Dictyida (Ordovicium-recent)
Familie Staurodermatidae
Geslacht+Soort Tremadictyon reticulatum (Goldfuss, 1833)
Familie Leptophragmatidae
Geslacht+Soort Laocaetis parallela (Goldfuss)
Familie Pleurostomatidae
Geslacht+Soort Guettardiscyphia stellata (Michelin, 1847)
Familie Botryasellidae
Geslacht+Soort Verrucocoelia verrucosa (Goldfuss, 1833)
Geslacht+Soort Sporadopyle obliqua (Goldfuss, 1833)
