Jura

Jura 145,5-199,6 m.j.
De middelste Periode van het Mesozoïcum; genoemd naar het Jura-gebergte tussen Frankrijk en Zwitserland.
Type lokaliteit: de Jura en het verlengde daarvan in Zuid-Duitsland.
In Engeland loopt de Jura als een brede band van Charmouth in het zuiden via Oxford naar Whitby in het noorden. In Frankrijk omzoomt zij het bekken van Parijs en komt daarbuiten verspreid voor.
In Duitsland zijn de belangrijkste ontsluitingen te vinden in het gebergte ten noorden van de Donau.
In Nederland is de Jura ontsloten in de Achterhoek en in Oost-Twente.

Malm 145,5-161,2 m.j.
Het jongste Tijdvak van de Jura Periode. De naam is voortgekomen uit een Engelse term van Gothische oorsprong (malma = zand), waarmee een zacht, kalkrijk en korrelig gesteente wordt bedoeld.
Type lokaliteit: Engeland, voor wat het gesteente betreft.
In Nederland vonden tijdens het Malm korstbewegingen plaats die tot de structuur van het gasveld van Slochteren hebben geleid.

Tithonien 145,5-150,8 m.j.
De jongste Tijd van de Jura Periode; genoemd naar Tithonos, de knappe echtgenoot van Eos, de godin van de dageraad. Zij vroeg en kreeg voor hem van Zeus de onsterfelijkheid. Omdat ze vergat ook nog de eeuwige jeugd te vragen, verschrompelde hij na verloop van tijd tot een krekel. De naam Tithonien is aan deze Tijd gegeven om er de dageraad van het Krijt mee aan te geven.
Type lokaliteit: niet aangegeven, vermoedelijk de Franse Alpen en de Ardèche.

Kimmeridgien 150,8-155,6 m.j.
De middelste Tijd van het Tijdvak Malm (= Laat-Jura); genoemd naar Kimmeridge, een kustplaats in Dorset, Zuid-Engeland.
Type lokaliteit: de omgeving van Kimmeridge.

Oxfordien 155,6-161,2 m.j.
De oudste Tijd van het Tijdvak Malm (= Laat-Jura); genoemd naar de Engelse universiteitsstad Oxford.
Type lokaliteit: Oxford-district en Yorkshire-kust (Scarborough Castle).

Dogger 161,2-175,6 m.j.
Het Middelste Tijdvak van de Jura Periode, ook wel bekend als de Bruine Jura. De naam is afgeleid van een Engelse steenhouwersterm, waarmee zandige concreties werden aangeduid, die blijkbaar op honden leken. Dezelfde concreties werden ook wel Cat Heads genoemd. De naam Doggersbank heeft niets met dit Tijdvak te maken, een dogger is ook een kabeljauwvisser.
Type lokaliteit: Yorkshire.
Tijdens het Dogger Tijdvak begint de opening van de Atlantische Oceaan door het uiteendrijven van de omliggende continenten.
In Nederland zijn Dogger-gesteenten ontsloten in de Achterhoek. Hier vinden we voornamelijk zandsteen en klei.

Callovien 161,2-164,7 m.j.
De vierde Tijd van het uit vier Tijden bestaande Tijdvak Dogger (= Midden-Jura); genoemd naar een landhuis dat Kellaways Estate heette. Het stond in Wiltshire, 3 km ten noordoosten van Chippenham, Engeland. Hierbij bevond zich een rijke vindplaats van fossielen, vooral ammonieten. Een van deze ammonieten werd door ene Sowerby Ammonites calloviensis genoemd, een latinisatie van Kellaways. D'Orbigny heeft op zijn beurt deze Etage naar dat gidsfossiel genoemd.
Type lokaliteit: de kust van Yorkshire, Scarborough Castle (Kellaways Beds en Oxford Clay).
In Nederland is het Callovien aangetoond in de Achterhoek met behulp van pollenanalyse.

Bathonien 164,7-167,7 m.j.
De derde Tijd van het uit vier Tijden bestaande Tijdvak Dogger (= Midden-Jura); genoemd naar Bath, de zeer oude badplaats met bronnen bij Bristol, Engeland.
Type lokaliteit: de streek rondom Bath. Deze streek blijkt echter niet geschikt te zijn om er een stratotype in aan te wijzen. Men denkt een grensstratotype aan te kunnen wijzen in het gebied tussen Digne en Barrême in de Franse Alpen.

Bajocien 167,7-171,6 m.j.
De tweede Tijd van het uit vier Tijden bestaande Tijdvak Dogger (= Midden-Jura); genoemd naar het plaatsje Bayeux (Bajoce), aan de Normandische kust.
Type lokaliteit: het strand bij Bayeux, Calvados. Het stratotype bevindt zich tussen Port-en-Bessin en St. Honorine-des-Pertes.
In Nederland is het Bajocien ontsloten in de Achterhoek.

Aalenien 171,6-175,6 m.j.
De eerste Tijd van het uit vier Tijden bestaande Tijdvak Dogger (= Midden-Jura); genoemd naar het plaatsje Aalen in de Schwabische Alpen, Zuid-Duitsland.
Type lokaliteit: het gebied rond Aalen en Attenhofer.
Het Aalenien is in Nederland niet ontsloten.

Lias 175,6-199,6 m.j.
Het oudste Tijdvak van de Jura Periode. De naam is afgeleid van een steenhouwersterm voor een blauwige, gelaagde en polijstbare kalksteen, die voorkomt in het zuidwesten van Engeland. Het woord gaat terug op het Oudsaxische leia, wat gelaagd betekent en waar ook het Nederlandse woord 'lei' van afstamt.
Type lokaliteit: Zuidwest-Engeland, voor wat de gesteentesoort betreft.
De Lias komt voor in de Achterhoek, maar vertoont daar verscheidene hiaten. Het gesteentepakket is er 300 tot 500 m dik.

Toarcien 175,6-183 m.j.
De jongste Tijd van het Tijdvak Lias (= Vroeg-Jura); genoemd naar de plaats Thouars (Lat. Toarcium), Deux Sèvres, Frankrijk.
Type lokaliteit: de omgeving van Thouars. Het stratotype is samengesteld uit enkele groeves ten westen van Thouars (Vrines, Ligron, St. Jacques-de-Thouars en La Gouraudière).
In Oost-Nederland komt een Toarciengesteente voor met de naam Posidonomya-schalie.

Pliensbachien 183-189,6 m. j.
De derde Tijd van het uit vier Tijden bestaande Tijdvak Lias (= Vroeg-Jura); genoemd naar het plaatsje Pliensbach tussen Holzmaden en Boll, in Württemberg, Zuid-Duitsland.
Type lokaliteit: het gebied ten zuidoosten van Pliensbach.

Sinémurien 189,6-196,5 m.j.
De op één na oudste Tijd van de Jura Periode; genoemd naar de Romeinse legerplaats Castrum Sinemurum, tegenwoordig Sémur-en-Auxois geheten; dit ligt tussen Auxerre en Dijon.
Type lokaliteit: de omgeving van Sémur-en-Auxois. Er is een samengesteld stratotype aangewezen: ten noorden van Sémur, La Falaise (steilkant) de Charentoir en verder de spoorweg insnijdingen ten westen van Sémur. Het Boven-Sinémurien kan bekeken worden 16 km ten zuidwesten van Sémur in Posanges, bij Vitteaux langs de spoorweg.

Hettangien 196,5-199,6 m.j.
De oudste Tijd van de Jura Periode; genoemd naar het plaatsje Hettange in Noord-Frankrijk, vlak onder Luxemburg.
Type lokaliteit: de omgeving van Hettange. Delen van het oorspronkelijke stratotype zijn nog zichtbaar in enkele groeves rond Hettange-Grande, 6 km ten noorden van Thionville.
In de Achterhoek is enig Hettangien ontsloten.

Bron: “Geologische tijdschalen”, Auteur: Remy Lopes de Leão Laguna.