Cnidaria (neteldieren)
Neteldieren behoren tot de oudste meercellige dieren op aarde. Al in het Precambrium zijn er al vormen van neteldieren, maar aangezien ze voor een groot gedeelte geen skelet maken, zijn de fossiele bewijzen van hun bestaan beperkt tot de steenkoralen en enkele goed bewaarde afdrukken van kwallen en kwalachtigen in de Ediacara fauna (542-630 miljoen jaar geleden) en in de Burgess Shale fauna
Alle neteldieren leven in het water, de meeste leven in zee, sommige groepen leven in zoet water.
Een neteldier bestaat uit een zakje met een enkele opening. Deze opening is zowel de mond als de anus van het dier. Rond de opening zitten vangarmen, waarin gespecialiseerde cellen zitten, de zogenaamde netelcellen, die harpoentjes af kunnen schieten. Hieraan danken deze dieren hun naam. Het gif dat uit deze harpoentjes afgescheiden wordt verlamt prooien. Deze prooien worden daarna door de vangarmen naar de mond gebracht. Neteldieren hebben verschillende organen zoals een maag en een eenvoudig zenuwstelsel.
De levenscyclus van het neteldier bevat in principe twee stadia: een poliepstadium en een kwalstadium. In het poliepstadium zit het dier meestal vast aan de ondergrond met mond en vangarmen naar boven. In het kwalstadium drijft het dier met de stroming in zee mee met vangarmen en mond naar beneden toe. Bij koralen en zeeanemonen zijn de poliepstadia het belangrijkst en is het kwalstadium het larvale stadium. Bij kwallen is dit andersom. Een voorbeeld van de ontwikkeling van een kwal is op de achtergrondfoto van de homepage van deze site te zien.
De Staurozoa zijn erg uniek omdat zij niet hoeven te transformeren van poliep tot medusa. Nadat de larven zijn uitgekomen, kruipen ze over de zeebodem op zoek naar een geschikte plaats. Uiteindelijk hechten ze zich vast aan rotsen of algen. Echter al 150 jaar zijn de Conulatae onderwerp van discussie, aangezien zij nogal verschillen van de overige Cnidaria. Wat het precies zijn is nog niet vastgesteld, de indeling is onzeker.
Alle neteldieren leven in het water, de meeste leven in zee, sommige groepen leven in zoet water.
Een neteldier bestaat uit een zakje met een enkele opening. Deze opening is zowel de mond als de anus van het dier. Rond de opening zitten vangarmen, waarin gespecialiseerde cellen zitten, de zogenaamde netelcellen, die harpoentjes af kunnen schieten. Hieraan danken deze dieren hun naam. Het gif dat uit deze harpoentjes afgescheiden wordt verlamt prooien. Deze prooien worden daarna door de vangarmen naar de mond gebracht. Neteldieren hebben verschillende organen zoals een maag en een eenvoudig zenuwstelsel.
De levenscyclus van het neteldier bevat in principe twee stadia: een poliepstadium en een kwalstadium. In het poliepstadium zit het dier meestal vast aan de ondergrond met mond en vangarmen naar boven. In het kwalstadium drijft het dier met de stroming in zee mee met vangarmen en mond naar beneden toe. Bij koralen en zeeanemonen zijn de poliepstadia het belangrijkst en is het kwalstadium het larvale stadium. Bij kwallen is dit andersom. Een voorbeeld van de ontwikkeling van een kwal is op de achtergrondfoto van de homepage van deze site te zien.
De Staurozoa zijn erg uniek omdat zij niet hoeven te transformeren van poliep tot medusa. Nadat de larven zijn uitgekomen, kruipen ze over de zeebodem op zoek naar een geschikte plaats. Uiteindelijk hechten ze zich vast aan rotsen of algen. Echter al 150 jaar zijn de Conulatae onderwerp van discussie, aangezien zij nogal verschillen van de overige Cnidaria. Wat het precies zijn is nog niet vastgesteld, de indeling is onzeker.
Stam Cnidaria (neteldieren) (Precambrium-recent)
Klasse Hydrozoa (poliepen) (Cambrium-recent)
Orde Stromatoporoidea (Cambrium-Krijt)
Geslacht+Soort Amphipora ramosa (Siluur-Perm)
Geslacht+Soort Actinostroma vastum (Cambrium-Carboon)
Orde Chaetetida (Ordovicium-Eoceen)
Geslacht+Soort Barrandeolites bowerbanki (Siluur)
Klasse Scyphozoa (kwallen) (Precambrium-recent)
Onderklasse Conulata (Conularia) (Cambriium-Trias)
Geslacht+Soort Anaconularia anomala (Ordovicium)
Geslacht+Soort Pseudoconularia grandissima (Ordovicium-Siluur)
Klasse Anthozoa (koralen) (Cambrium-recent)
Onderklasse Zoantharia (Ordovicium-recent)
Orde Rugosa (rugose koralen) (Ordovicium-Perm)
Geslacht+Soort Acantophyllum sp. (Devoon)
Geslacht+Soort Calceola sandalina (Devoon)
Geslacht+Soort Phillipsastrea cf. ananas (Devoon)
Geslacht+Soort Hexagonaria percarinata (Devoon-Carboon)
Geslacht+Soort Goniophyllum pyramidale (Siluur)
Geslacht+Soort Dohmophyllum cyathoides (Devoon)
Orde Scleractinia (zesvoudige koralen) (Trias-recent)
Geslacht+Soort Meandrina sp. (Krijt-recent)
Geslacht+Soort Dendrophyllia cornigera (Eoceen-recent)
Geslacht+Soort Enallhelia compressa (Jura-Krijt)
Geslacht+Soort Thecosmilia costata (Trias-Krijt)
Geslacht+Soort Autosmilia archiaci (Krijt-Eoceen)
Geslacht+Soort Balanophyllia inaequidens (Eoceen-recent)
Geslacht+Soort Cyclolites macrostoma (Krijt-Eoceen)
Geslacht+Soort Porites pusilla (Jura-recent)
Geslacht+Soort Montlivaltia lessneuri (Trias-Krijt)
Geslacht+Soort Madrepora solanderi (Eoceen-recent)
Onderklasse Tabulata (tabulate koralen) (Cambrium-Perm)
Geslacht+Soort Halysites catenularia (Ordovicium-Siluur)
Geslacht+Soort Catenipora escharoides (Ordovicium-Siluur)
Geslacht+Soort Favosites sp. (Ordovicium-Perm)
Geslacht+Soort Pleurodictyum problematicum (Siluur-Devoon)
Geslacht+Soort Syringopora serpens (Ordovicium-Perm)
Geslacht+Soort Aulopora serpens (Ordovicium-Perm)
Onderklasse Heliolitoidea (Ordovicium-Devoon)
Geslacht+Soort Heliolites interstinctus (Ordovicium-Devoon)
Klasse Cubozoa (kubuskwallen)
Orde Cubomedusae
Geslacht+Soort Anthracomedusa turnbulli
Klasse Staurozoa
Orde Conulatae (Cambrium-Trias)
Klasse Hydrozoa (poliepen) (Cambrium-recent)
Orde Stromatoporoidea (Cambrium-Krijt)
Geslacht+Soort Amphipora ramosa (Siluur-Perm)
Geslacht+Soort Actinostroma vastum (Cambrium-Carboon)
Orde Chaetetida (Ordovicium-Eoceen)
Geslacht+Soort Barrandeolites bowerbanki (Siluur)
Klasse Scyphozoa (kwallen) (Precambrium-recent)
Onderklasse Conulata (Conularia) (Cambriium-Trias)
Geslacht+Soort Anaconularia anomala (Ordovicium)
Geslacht+Soort Pseudoconularia grandissima (Ordovicium-Siluur)
Klasse Anthozoa (koralen) (Cambrium-recent)
Onderklasse Zoantharia (Ordovicium-recent)
Orde Rugosa (rugose koralen) (Ordovicium-Perm)
Geslacht+Soort Acantophyllum sp. (Devoon)
Geslacht+Soort Calceola sandalina (Devoon)
Geslacht+Soort Phillipsastrea cf. ananas (Devoon)
Geslacht+Soort Hexagonaria percarinata (Devoon-Carboon)
Geslacht+Soort Goniophyllum pyramidale (Siluur)
Geslacht+Soort Dohmophyllum cyathoides (Devoon)
Orde Scleractinia (zesvoudige koralen) (Trias-recent)
Geslacht+Soort Meandrina sp. (Krijt-recent)
Geslacht+Soort Dendrophyllia cornigera (Eoceen-recent)
Geslacht+Soort Enallhelia compressa (Jura-Krijt)
Geslacht+Soort Thecosmilia costata (Trias-Krijt)
Geslacht+Soort Autosmilia archiaci (Krijt-Eoceen)
Geslacht+Soort Balanophyllia inaequidens (Eoceen-recent)
Geslacht+Soort Cyclolites macrostoma (Krijt-Eoceen)
Geslacht+Soort Porites pusilla (Jura-recent)
Geslacht+Soort Montlivaltia lessneuri (Trias-Krijt)
Geslacht+Soort Madrepora solanderi (Eoceen-recent)
Onderklasse Tabulata (tabulate koralen) (Cambrium-Perm)
Geslacht+Soort Halysites catenularia (Ordovicium-Siluur)
Geslacht+Soort Catenipora escharoides (Ordovicium-Siluur)
Geslacht+Soort Favosites sp. (Ordovicium-Perm)
Geslacht+Soort Pleurodictyum problematicum (Siluur-Devoon)
Geslacht+Soort Syringopora serpens (Ordovicium-Perm)
Geslacht+Soort Aulopora serpens (Ordovicium-Perm)
Onderklasse Heliolitoidea (Ordovicium-Devoon)
Geslacht+Soort Heliolites interstinctus (Ordovicium-Devoon)
Klasse Cubozoa (kubuskwallen)
Orde Cubomedusae
Geslacht+Soort Anthracomedusa turnbulli
Klasse Staurozoa
Orde Conulatae (Cambrium-Trias)
